Književnost pod okupacijom: Borisav Stanković

Ponedeljak 11. april u 20 časova

Srpsko književno društvo, Francuska 7, Beograd

Književnost pod okupacijom: Borisav Stanković

Govore:

Olga Krasić Marjanović

Mladen Vesković

Zoran Davidović

Zahvaljujući Programskom arhivu TV Beograd, biće prikazan i TV film „Bora pod okupacijom“ (scenario: Jovan Radulović, reditelj: Miško Milojević).

Uređuje i vodi Dejan Simonović.

Tribinski ciklus „Književnost pod okupacijom“ Srpskog književnog društva je posvećen onim našim piscima, i njihovim delima, koji su živeli i stvarali pod okupacijom, u Prvom i Drugom svetskom ratu. Ciklus će se takođe pozabaviti i onim vrednim književnim ostvarenjima koja tematizuju život u danima okupacije, sa svim njegovim egzistencijalnim, psihološkim, moralnim i političkim iskušenjima.

Ciklus započinjemo Borisavom Stankovićem koji 1915. godine ostavlja porodicu u Kraljevu i kao poslanik Ministarstva vera se povlači pred neprijateljem u Niš. Na putu od Peći do Podgorice, prelazi albanske planine. Posle pada Crne Gore, kreće preko Bosne za Srbiju, ali je interniran u Derventi. Jula 1916. godine uz pomoć nekadašnjeg urednika sarajevskog časopisa Nada Koste Hermana biva pušten kući u Beograd.

Kako bi prehranio porodicu, a u strahu od nove internacije, sarađuje u okupacionim Beogradskim novinama. Dopušta da mu se objavljuju starija dela a, krajem 1916, počinje da piše Beogradske šetnje.

U Beogradskim novinama se, tokom 1917. godine, pojavljuju odlomci iz Nečiste krvi i pojedine novele iz Starih dana i Božjih ljudi. Stanković u okupacionim danima rasprodaje i tri hiljade sačuvanih primeraka Božjih ljudi i to na tezgama u berbernici, kasapnici i po piljarnicama.

Veliki Beogradskih šetnji je posvećen kafanskim druženjima i svetu trgovaca, bakalina, zanatlija, vojnika, bivših umetnika, glumaca i činovnika. Sitnom svetu zaokupljenom svakodnevnim preživljavanjem u okupacijskim vremenima. Ali i ratnim profiterima, lažnim patriotama i patriotskim frazerima, trgovcima i krčmarima gulikožama, za koje Bora navodi: dok se ceo svet trudi da u Stokholmu pošalje izaslanike za mir, dotle se beogradske kafedžije i još neki trgovci spremaju da pošlju neku svoju deputaciju i izaslanstvo, koje će tamo glasati - protiv mira.

Pored Beogradskih šetnji, Bora Stanković je, pod okupacijom i o okupaciji, ostavio i niz zapisa koji će, u knjizi Pod okupacijom biti objavljeni tek posle njegove smrti 1929. godine. Knjigu će prirediti njegov prijatelj Dragutin Kostić.

Bora Stanković, bez ikakvog ulepšavanja, dočarava život i atmosferu okupiranog Beograda. Gorko, ponekad i sarkastično.